Ličnosti iz istorije Palića – Ana Bešlić, prva subotička akademska vajarka

„U skulpturi treba izbegavati pripovedanje. Za to imamo reči. Mislim da priču ne treba usađivati u kamen, drvo ili bronzu, nego da treba ostaviti slobodno načinjenoj formi jednog kamena, drveta ili bronze, da govori svojim jezikom, svoju priču … “

Citat: Ana Bešlić za TV Novosti 1980. godine.

(izvor: Yugopapir.com)

Foto: Ana Bešlić šezdesetih godina 20.veka

Ana Bešlić rođena je 16. marta 1912. godine na salašu „Šara Pustara“ u blizini Bajmoka na severu Bačke, u uglednoj bunjevačkoj porodici. Osnovnu školu završava u Bajmoku, a školovanje nastavlja u Zagrebu, Gracu i Beču. Sa 18 godina prvi put dolazi u dodir sa glinom koju joj je otac donosio sa Dunava. Prva skulptura koju je izvajala bila je upravo portret oca.
U Beograd se preseljava 1937. godine, a studije vajarstva na Akademiji likovnih umetnosti započinje 1939., ali zbog rata biva prinuđena da pauzira. U ratu je izgubljen i njen prvi rad – pomenuti portret oca. Po završetku rata, diplomirala je 1947. na vajarskom odseku Akademije likovnih umetnosti u Beogradu. Postdiplomske studije završava dve godine kasnije kod profesora Tome Rosandića, a ubrzo postaje i saradnik u njegovoj radionici.

Prvu samostalnu izložbu imala je 1954. godine, kada je izlagala sa Đorđem Bošanom u Subotici. Učesnica je brojnih umetničkih kolonija i simpozijuma, a izlagala je i na značajnim izložbama jugoslovenske umetnosti u inostranstvu. Poziciju modernističke skulptorke u vajarstvu, gotovo isključivo muškom umetničkom pozivu na jugoslovenskom umetničkom prostoru, osvojila je sledeći spontano i elegantno svoju putanju. Tokom svog rada izrađivala je i spomenička i skulpturalna dela koja se sa svojim oblikom razlikuju od velikih monumentalnih spomenika.

Uz Jovana Soldatovića, Ratimira Stojadinovića, Aleksandra Zarina, Mišu Popovića, Jovana Kratohvila, Miloša Sarića i Olgu Jančić, pripadala je krugu mladih vajara u grupi Prostor 8 (1957.–1958.), koji su nastojali da dokažu mnogostrukost značenja skulpture u okviru arhitektonskih celina i gradskih parkova. Nakon studijskog boravka u Nemačkoj (1967.) počinje da radi sa novim materijalom – poliesterom.
Uočena su četiri perioda njenog rada i umetničkog razvoja: školovanje (do 1954.), asocijativna forma (1954.–1962.), prelazni period (1962.–1966.) i razdoblje sfere (od 1966.god.), sa ciklusima Bojena lopta, Portret, Disk i Jastuci.

Foto:Skulptura 2a, 1973. bojani fiberglas, Gradski muzej Subotica

Izvela je značajan broj spomenika i skulptura u slobodnom prostoru i enterijeru u mnogim mestima nekadašnje Jugoslavije, kao i u svetu. Dobitnica je velikog broja nagrada i priznanja: Nagrada 14. oktobarskog salona (Beograd, 1973.), Oktobarska nagrada grada Beograda (1979.), Dr Ferenc Bodrogvari (Subotica, 1983.) itd. Skulpture Ane Bešlić nalaze se u kolekcijama kako u zemlji, tako i u inostranstvu. Legat od dvadeset njenih skulptura nalazi se u Gradskom muzeju u Subotici od 1983.godine.

Foto: skulptura „Ptice“, kao deo fontane iz 1913.godine

Pored skulpture „Ptice“ u srcu fontane iz 1913. godine, Ana Bešlić poklonila je Paliću još dve prelepe skulpture koje i dan danas oplemenjuju prostor palićkog jezera. U pitanju su skulpture „Krila“ iz 1957.godine, koja je premeštena sa mesta Spomen česme 1981.godine na Rt pesničke nade, i „Talija“ – prva izvedena skulptura u javnom prostoru koja od 1951. godine krasi Letnju pozornicu na Paliću.

Foto: skulptura „Krila“, Rt pesničke nade

Foto: skulptura „Talija“, Letnja pozornica

Ana Bešlić preminula je 26. januara 2008. godine u Beogradu. Njena dela podsećaće nas još dugo vremena na ovu jedinstvenu i talentovanu skulptorku sa naših prostora.